Hoe eten we vandaag?

Het is zes uur…..het avondeten staat klaar! Aan tafel!....Dat klonk vroeger zo als er thuis gegeten moest worden. Klokslag zes uur…of zoals ze in Spanje zeggen “a la seis en punto”. Dat “klokslag” kennen ze op Bali helemaal niet.  Het op tijd zijn, het op tijd komen en het op tijd eten wordt hier niet met een korrel zout genomen maar met een hele kruiwagen. Men eet hier wanneer het ze uitkomt.

In het dorp staat de vrouw des huizes “Ibu” al vroeg op om het houtvuur in de half of volledig open keuken aan te steken. Half of volledig betekent hier: als ik naar boven kijk dan zie ik een deel van de hemel of zie ik ‘m helemaal. Zodra het hout brandt dan wordt de rijst gekookt zodat een ieder van de familie op elk gewenst moment van de dag zijn kommetje rijst kan pakken. Erbij aangetekend dat de rijstkoker ook reeds zijn intrede heeft gedaan maar het traditioneel op hout koken is hier in het dorp nog lang geen voltooid verleden tijd. Men doet er wat groens bij uit de tuin en men stilt de trek.

Soms wordt het nog wel eens aangevuld met een visje maar dat is dan een bijgerecht want de witte rijst is de hoofdmaaltijd. Heeft men na het eten van de witte rijst nog trek dan begint men aan het visje wat meestal een “tongkol” (een makreel) is. Samen eten op een redelijk vaste tijd is er hier niet bij. In de westerse cultuur is “het bord op schoot” ontstaan door het drukke leven met té weinig tijd. Geen tijd nemen om de tafel te dekken dus makkelijk even een éénpansgerecht maken, bord op de knietjes, en daarna snel naar het volgende zoals de sport- of hobbyclub. Behalve op zondagmorgen, dan wordt er wel “gezellig” ontbeten. Want één keer per week moet dat toch kunnen! Hier op Bali is het “kommetje op schoot” een normaal verschijnsel, horende bij de cultuur. Een eettafel kennen ze ook niet want ze zitten op de grond of in de balé (een hangplek op palen met een dak erop). 

de centrale plek op het erf om te eten, te drinken, en lui te hangen 

Heeft men de inhoud van het kommetje naar binnen gewerkt dan valt men op dezelfde plek in slaap…ook weer gemakkelijk…men hoeft niet op te staan en “Ibu” ruimt de lege kommetjes wel weer op nadat ze het erf heeft ontdaan van lege sigarettendoosjes en ander afval. Terwijl de rook van het houtvuurtje nog  immer opstijgt want het moet blijven branden voor de ketel met heet water voor de koffie en thee, veegt ze dit op een hoop om het de volgende vroege morgen op te stoken. Erbij aangetekend dat er ook wel gebruikt wordt gemaakt van een gasfles. Maar hout is gratis en dus goedkoper dan gas. Enige jaren geleden kreeg ieder huishouden een kleine gasfles van de overheid om het koken op gas te bevorderen. Wat deed men? De gasfles verkopen en gewoon doorgaan op hout. Geld = geld!

Wij stellen ons nog wel eens de vraag?...eten we gedekt of eten we ongedekt. Wij eten bijna altijd makkelijk dus ongedekt.  Dat is wellicht nog een gewenning van westerse jaren. De Balinees denkt en doet ook makkelijk want waarom moeilijk doen? Hoe simpel kan het zijn!